14.2 ℃
Aanleiding
Nadat de politie eind 2022 opvallend veel meldingen ontving van ouderen die op een vergelijkbare wijze waren opgelicht in Noord-Nederland werd het onderzoek Foessa gestart. Daaruit ontstond de verdenking dat meerdere dadergroepen actief waren die afzonderlijk van elkaar opereerden. Om die reden werd het onderzoek opgesplitst in Foessa 1 en Foessa 2. In Foessa 1 heeft de rechtbank eerder, te weten op 14 september 2023 vonnissen gewezen. De zaken waar nu uitspraak in is gedaan zien op Foessa 2 waarbij een viertal verdachten in beeld is gekomen bij de politie. Tegen de vier verdachten zijn in totaal 21 oplichtingszaken en een groot aantal diefstallen ten laste gelegd. De rechtbank heeft per verdachte beoordeeld welk aandeel en welke rol zij al dan niet hebben gehad in de specifiek onder hen ten laste gelegde feiten.
Werkwijze bankhelpdeskfraude
Een tot nog toe onbekend gebleven persoon zocht telefonisch contact met de beoogde slachtoffers en hield hen voor dat de bank had ontdekt dat er vreemde activiteiten zouden hebben plaatsgevonden op hun bankrekening. Deze persoon gaf vervolgens aan dat een collega bankmedewerker zou langskomen om hen hierbij te helpen. Doordat de beller beschikte over (bank)gegevens van de veelal hoogbejaarde aangevers, waaronder hun telefoonnummers, banksaldo’s en bankfiliaalgegevens werd hun vertrouwen gewekt. De aangevers bleven vaak aan de lijn met de beller terwijl één van de verdachten zich ondertussen aandiende bij de woningen van aangevers en zich voorstelde als collega bankmedewerker. Deze verdachte werd vervolgens binnengelaten in de woning en nam het telefoongesprek veelal over. Door leugens, verzinsels en babbeltrucs wist de verdachte vervolgens de bankpassen, pincodes en inloggegevens van de aangevers te bemachtigen. Waarna met de bemachtigde gegevens voor grote bedragen bestellingen zijn geplaatst bij webshops en forse geldbedragen zijn gepind.
Medeplegen
De verdachte uit Amersfoort is in een periode van zes weken acht keer als bijrijder meegereden waarbij in totaal negentien ouderen zijn opgelicht en in de meeste gevallen geld van hen is gestolen. Deze verdachte is daarbij telkens degene geweest die de oplichtingshandelingen in de woningen van aangevers uitvoerde en vervolgens met de ontvreemde pinpassen en pincodes grote geldbedragen heeft opgenomen bij diverse pinautomaten. Eén van de verdachten uit Arnhem is in een periode van vijf weken zeven keer meegereden waarbij in totaal veertien ouderen zijn opgelicht en geld van hen is gestolen. Deze verdachte is degene geweest die het contact onderhield met de opdrachtgever(s), de chauffeurs en met de persoon die bij de woningen van aangevers naar binnen is geweest. Hij zocht de adressen van aangevers op waar zijn medeverdachte vervolgens naar binnen is gegaan. Ook zocht hij de locaties van de pinautomaten op waar de medeverdachte naderhand met de ontfutselde pinpassen heeft gepind. Verder zorgde deze verdachte ervoor dat het tankgeld werd verdeeld over de chauffeurs.
Ten aanzien van deze beide verdachten oordeelt de rechtbank bewezen dat deze verdachten zich samen in vereniging hebben schuldig gemaakt aan het meermalen plegen van oplichting en diefstal door te pinnen zonder toestemming van de rekeninghouder.Medeplichtigheid
De tweede verdachte uit Arnhem is op twee achtereenvolgende dagen als medeplichtige behulpzaam geweest bij de uitvoering van de bankhelpdeskfraude door op beide dagen als chauffeur voor zijn medeverdachten te fungeren. Door zijn handelen konden de medeverdachten bij de woningen van de slachtoffers naar binnen gaan en werd het mogelijk om nadien met de ontfutselde bankpassen en pincodes geldbedragen op te nemen. Anders dan de officier van justitie is de rechtbank van oordeel dat betrokkenheid van deze verdachte onvoldoende is om hem als medepleger aan te merken. Wel heeft de rechtbank bewezen verklaard dat deze verdachte medeplichtig is aan de oplichtingen en diefstallen op de twee dagen dat hij als chauffeur heeft gefungeerd.
Vrijspraak
De derde verdachte uit Arnhem is integraal vrijgesproken, omdat de rol van verdachte uitsluitend die van chauffeur is geweest. De rechtbank is van oordeel dat de voor medeplegen vereiste nauwe en bewuste samenwerking tussen verdachte en de medeverdachten niet is komen vast te staan. In de zaak van de derde verdachte uit Arnhem was, anders dan bij de tweede verdachte uit Arnhem, medeplichtigheid niet te laste gelegd.
Strafmaat
De rechtbank heeft aan de drie veroordeelden vrijheidsstraffen opgelegd, omdat de aard en de ernst van het bewezen verklaarde door afdoening met een lichtere strafmodaliteit miskend zou worden. Daarbij is telkens een deel van de vrijheidsstraffen voorwaardelijk opgelegd. Daarnaast hebben de twee medeplegers een taakstraf, in de vorm van een werkstaf opgelegd gekregen. Voorts is door de rechtbank beslist op de door meerdere benadeelde partijen ingediende vorderingen.
